Lãi suất cho vay thực tế ở một số ngân hàng mà chúng tôi tiếp cận được đang được đẩy lên xấp xỉ với mức lãi suất kỷ lục 18 - 20%/năm của năm 2008.
Nguồn: viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cảtuần này, một người khách quen có 20 tỉ đồng đề nghị gửi kỳ hạn một tháng tại một chi nhánh ngân hàng với mức lãi suất tiết kiệm
11,5%/năm - cao hơn lãi suất niêm yết của ngân hàng. Không ngần ngừ, ngân hàng này gật đầu.
Mặc cả lãi suấtỞ một phòng giao dịch ngân hàng khác, một phụ nữ đòi mức lãi suất 12%/năm cho món tiền 20 tỉ đồng kỳ hạn ba tháng của bà. Một nhân viên ngân hàng kể, đã năn nỉ với lý do rằng huy động 12%/năm, cho vay 12%/năm không thể có lời, thì được bà trả lời: “Chịu giá thì chuyển tiền, không thì tìm ngân hàng khác”. Ngân hàng phải đồng ý.
Với số tiền nhiều hơn, người gửi có thể thoả thuận với ngân hàng ở giá 12,5%/năm, kỳ hạn từ 1 - 3 tháng. Thậm chí, có người nắm bắt được sự căng thẳng cung cầu vốn của ngân hàng, đã thoả thuận gửi chỉ một tuần với mức lãi suất này.
Một số ngân hàng huy động kỳ hạn một tuần cho đến một tháng với giá 11,5%/năm, dù trên bảng niêm yết lãi suất huy động vẫn theo quy định không vượt lãi suất huy động trần 10,5%/năm, phần nào cho thấy nhu cầu tiền mặt ở ngân hàng khá cao.
Người phụ trách một chi nhánh ngân hàng ở quận Tân Bình cho biết, ngày càng nhiều người chọn gửi kỳ hạn 1 - 2 tuần thay vì kỳ hạn 3 - 6 tháng, mà ngân hàng thì cần khoảng ba tháng để tìm và cho vay, thành ra nhiều lúc chưa kịp cho vay đã đến hạn khách rút tiền.
“Ngoài ra, thời gian này nhiều người rút tiền mua hàng dự trữ cuối năm, tiền lời kinh doanh kiếm được cao gấp hàng chục lần tiền lãi gửi
ngân hàng, trong khi người gửi không nhiều bằng gây nên tình trạng căng thẳng vốn”, ông nói.
Với mức lãi suất huy động cao ngang bằng lãi suất cho vay theo quy định 12%/năm, theo nhân viên ngân hàng trên, lãi suất cho vay ít nhất 16,5% ngân hàng ông mới có lãi. Một số ngân hàng cho vay ở mức 17 - 18%/năm, gần bằng mức lãi suất kỷ lục của năm 2008.
Tất nhiên khoản vượt trần được hạch toán vào các khoản khác không thể hiện trên hợp đồng về lãi suất. Một số nhân viên ngân hàng còn tư vấn cho khách hàng, thay vì vay kinh doanh, nên chuyển sang vay tiêu dùng, rồi dùng khoản vay tiêu dùng này để kinh doanh.
Vì làm như vậy, ngân hàng sẽ dễ hạch toán hơn. Theo quy định, vay tiêu dùng, ngân hàng được phép thoả thuận lãi suất với người vay, không bị chi phối bởi lãi suất trần. Một người vay kể, đã được tư vấn vay mua nhà lãi suất 15,5%/năm, cộng thêm 3 - 5% phụ
phí, nên mức lãi suất thực tế phải trả trong năm đầu tiên là 18,5 - 20%.
Qua tết có đỡ căng?Trong năm 2009, theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân, đại học Kinh tế TPHCM, các ngân hàng đã tận dụng hết nguồn vốn sở hữu của mình, đồng thời vòng quay vốn chậm quay về ngân hàng đã góp phần làm vốn căng thẳng trong thời điểm này.
Ngoài ra, quy định không cho phép ngân hàng sử dụng vốn vay trên thị trường liên ngân hàng để cho vay ra nền kinh tế, đã gia tăng sức ép, buộc ngân hàng càng phải đẩy mạnh huy động vốn.
Nhiều người đi vay đã quay về tay không, và nhận được lời khuyên của các nhân viên tín dụng: đợi xem qua tết, hoặc hết quý 1/2010 tình hình có đỡ căng hơn thì quay lại.
TS Ngân cho rằng, tình hình căng thẳng cung cầu vốn sẽ giảm dần khi qua hết tháng 1 - 2/2010. Bởi dư nợ hỗ trợ lãi suất của năm qua sẽ giảm, người có lương thưởng bắt đầu mua hàng… sẽ dần đưa tiền quay về ngân hàng.
